Cấu tạo của hợp âm 9, 11, 13 – Là bài viết chia sẻ về hợp âm 9, hợp âm 11, hợp âm 13. Có nhiều người gọi các hợp âm C9, D9 hoặc D11, G7 là những hợp âm nâng cao… thực ra không nên gọi là hợp âm nâng cao, nó là các hợp âm thông thường nằm trong phần nhạc lý cơ bản.

Vậy hợp âm là gì? Tìm hiểu kiến thức nền tảng về hợp âm

Vì vậy, để đi vào sâu hơn, chúng ta cùng tìm hiểu lại hợp âm là gì? Hợp âm là tập hợp nốt nhạc có sự sắp xếp mang tính hài hoà của 2 hay nhiều nốt được vang lên (tấu lên) có vẻ như đồng thời hoặc hoặc theo thứ tự tuỳ hoàn cảnh thực tế (như cách chơi rải theo tiết điệu).

Hợp âm theo cách tự nhiên thường có 3 nốt nên hay gọi là triad chords. Hoặc là hợp âm tự nhiên có thêm nốt ở vị trí nào đó trên thang âm (scale), khi đó ta gọi là hợp âm đã add nốt ví dụ Cadd9 = C + nốt D (D ở vị trí quãng 2 trưởng hay major second).

Ở những bài viết trước chúng ta cũng đã nói rất kỹ về hợp âm 3, hợp âm 7 cũng như các thể đảo của hợp âm… và trong bài viết này, mình cũng chia sẻ lại về cấu tạo thông thường của hợp âm.

Cấu tạo hợp âm ba nốt thông thường

Hợp âm trưởng

Chủ âm + quãng 3 trưởng + quãng 5 đúng. Ký hiệu giống chủ âm, ví dụ: C, D, E hoặc Cmaj Dmaj

Hợp âm thứ

Chủ âm + quãng 3 thứ + quãng 5 đúng. Ký hiệu thêm chữ cái m in thường vào sau ký hiệu chủ âm: Cm, Dm hoặc Cmin, Dmin…

Hợp âm giảm

Chủ âm + quãng 3 thứ + quãng 5 giảm. Ký hiệu: Cdim, Edim

Hợp âm tăng

Chủ âm + quãng 3 thứ + quãng 5 tăng (=quãng 5 đúng + nửa cung). Ký hiệu: Caug, Daug.

Hợp âm sus2

Hợp âm treo nốt 2: Chủ âm + quãng 2 trưởng + quãng 5 đúng. Ký hiệu Csus2, Dsus2.

Hợp âm sus4

Hợp âm treo nốt 4: Chủ âm + quãng 4 đúng + quãng 4 đúng. Ký hiệu Csus4, Dsus4.

Cấu tạo của hợp âm 9, 11, 13 trong âm nhạc

Hợp âm 9 (Ninth chord)

• Công thức: 1 – 3 – 5 – b7 – 9

• Đây thực chất là hợp âm 7 (dominant 7) thêm nốt 9 (nốt bậc 9, tức bậc 2 nâng lên 1 quãng 8).

• Ví dụ: C9 gồm các nốt: C – E – G – Bb – D
  
  👉 Âm thanh của hợp âm 9 thường mượt mà, giàu màu sắc và được dùng nhiều trong jazz, soul, RnB.

Hợp âm 11 (Eleventh chord)

• Công thức: 1 – 3 – 5 – b7 – 9 – 11

• Đây là hợp âm 9 thêm nốt 11 (bậc 4 nâng lên 1 quãng 8).

• Ví dụ: C11 gồm các nốt: C – E – G – Bb – D – F
  
  👉 Hợp âm 11 tạo cảm giác hòa hợp, dày âm, vang xa, thường xuất hiện trong ballad, jazz và nhạc điện tử hiện đại.

Hợp âm 13 (Thirteenth chord)

• Công thức: 1 – 3 – 5 – b7 – 9 – 11 – 13

• Đây là dạng hợp âm mở rộng tối đa, chứa gần như đầy đủ các bậc cơ bản trong thang âm.

• Ví dụ: C13 gồm các nốt: C – E – G – Bb – D – F – A
  
  👉 Hợp âm 13 mang lại âm thanh giàu màu sắc, căng tràn năng lượng, thường được dùng ở đoạn cao trào trong jazz, funk hoặc khi muốn tạo sự “sang trọng” cho bản nhạc.

Hợp âm 9

Là hợp âm 7 thêm nốt ở quãng 9 trưởng (=quãng 2 trưởng + 6 cung). 

Hợp âm 11

Là hợp âm 9 thêm nốt ở quãng 11 thứ (quãng 4 đúng), ký hiệu: thêm số 11 vào sau, ví dụ C11, E11.

Hợp âm 13

Là hợp âm 11 thêm nốt ở quãng 6 trưởng, ký hiệu: thêm số 13 vào sau, ví dụ C13, F13…

Hợp âm add9 – hợp âm add11- hợp âm add13

Các hợp âm Hợp âm add9 – hợp âm add11- hợp âm add13 là hợp âm thêm nốt nhạc tuỳ theo vị trí được chỉ định thêm.

Hợp âm add9

Là hợp âm gốc có thêm nốt ở vị trí thứ 9 (quãng 2 trưởng).

Hợp âm add11

Là hợp âm gốc có thêm nốt ở vị trí thứ 11 (quãng 4 đúng).

Hợp âm add13

Là hợp âm gốc có thêm nốt ở vị trí 13 (quãng 6 trưởng).

Một vài ví dụ về các hợp âm 9, 11, 13 cũng như các hợp âm add.

Ví dụ: Cadd9 = C + E + G + D (chú ý, nó khác với Csus2 = C + D + G). Hoặc Cadd11 = C+ E + G + F (khác với Csus4 = C + F + G). Cadd13 = C + E + G + A (ít được dùng để ký hiệu, thay vào đó người ta sẽ thay nó bằng C6=C+E+G+A).

Một số trường hợp, tông 9 sẽ được thêm vào sus4, lúc đó, người ta sẽ ký hiệu là sus9, ví dụ Csus9 = C+F+G+D (bằng sus2+sus4) (khác với C9sus2 = C + D + G + Bb hoặc C9sus hoặc C9sus4= C + F + G +Bb + D).

🌟 Tóm gọn:

• Hợp âm 9 = Hợp âm 7 + nốt bậc 9

• Hợp âm 11 = Hợp âm 9 + nốt bậc 11

• Hợp âm 13 = Hợp âm 11 + nốt bậc 13

Như vậy, ba hợp âm mở rộng này giúp bản nhạc trở nên giàu màu sắc, có chiều sâu và thường được dùng trong jazz, ballad, RnB, funk.

Hy vọng với chia sẻ Cấu tạo của hợp âm 9, 11, 13 và các hợp âm add9, hợp âm add11, hợp âm add13 các bạn nắm thêm được thông tin xây dựng hợp âm 9,11,13 tốt hơn. Đừng quên chia sẻ để mọi người cùng học và ủng hộ web mỗi ngày nhé!